جانمایی بویلر در موتورخانه ،موتور خانه به عنوان قلب ساختمان بشمار می رود برای عملکرد مناسب بویلرها و مخازن تحت فشار باید فضای کافی را در موتورخانه به آن اختصاص داد. این فضا باید به حدی باشد تا اپراتور دسترسی راحتی به تمام گیج ها، سطح بویلر، لوله ها، دودکش، اکونومایزر ، شیر فلکه ها و دیگر تجهیزات داشته باشد. همچنین در زمان تعمیر و تعویض لوله ها با مشکل مواجه نشود. ضوابط و استانداردهای مربوط به نصب بویلر و تجهیزات آن در مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان موجود می باشد .در ادامه به ملزومات جانمایی بویلر در موتورخانه اشاره می شود که به منظور حفظ ایمنی و کارایی، بهبود وضعیت مصرف سوخت و انرژی، حفظ محیط زیست و همچنین پیشگیری از بروز مشکلات باید رعایت گردد.
جانمایی بویلر در موتورخانه
برای نصب بویلر و تجهیزات مربوطه در موتورخانه نیاز به رعایت نکاتی است که بطور خلاصه در زیر آمده است.
شکل بالا نشان دهنده کمترین فضای مورد نیاز برای دسترسی مناسب به بویلر، بدون توجه به قسمت های دیگر دستگاه مثل دودکش، پمپ، مخازن، ایستگاه های توزیع کننده، سیستم لوله کشی و غیره است. در نصب بویلرها با سایزهای متفاوت، نقشه موتورخانه باید بر مبنای طول و ارتفاع بزرگترین بویلر باشد. ارتفاع موتورخانه نیز باید بر طبق قوانین موجود در مقررات ملی ساختمان (مبحث چهاردهم) تعیین گردد که در ادامه مبحث بطور کامل توضیح داده می شود. در مواردی که با کمبود فضا مواجه هستیم پیشنهاد می گردد حتما با متخصصین مشورت گردد و شرکت پاکمن بصورت داوطلبانه آمادگی ارائه طرح پیشنهادی نصب با جزییات کامل را برای خریداران دارد.
نکته: اگرچه بویلر روی پایه تحویل داده می شود ولی فنداسیون برای بویلر ضروری است.
یک بویلر نیازمند هوای تازه است تا به بهترین کارایی را داشته باشد بدین منظور حداقل فضای موتورخانه بر اساس میزان حرارت تولیدی توسط بویلر به شرح زیر است.
| حرارت تولیدی(Kcal/h) | سطح مورد نیاز (m2) |
| 50000 | 10 |
| 85000 | 15 |
| 170000 | 20 |
| 450000 | 40 |
| 850000 | 55 |
برای این منظور باید منافذ قسمت های ورودی هوا مسدود نشود تا هوای تازه براحتی وارد موتورخانه شود. برای مثال برای یک بویلرKcal/h 1,000,000 در حدود 1500 m3/h ، هوای تازه لازم است.
خلاصه ای از مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان در مورد نصب و جانمایی دیگ
نکاتی در مورد نصب و جانمایی بویلر و تجهیزات مربوطه در موتورخانه ها که در مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان موجود می باشد:
نصب
1- نصب دیگ آب گرم و بخار باید طبق دستورالعمل های سازنده صورت گیرد.
2- سیستم کنترل دستگاه باید توسط نصب کننده تنظیم و آزمایش شود. نصب کننده باید نسخه کامل دیاگرام کنترل دستگاه را، همراه با دستورالعمل بهره برداری، تحویل دهد.
3- دستگاه باید روی فونداسیون مسطح و مقاوم برای تحمل وزن در حال کار دستگاه و توزیع این وزن روی فونداسیون، سوار شود. فونداسیون زیر دستگاه باید از جنس نسوز باشد.
4- دستگاه باید به طور اطمینان بخش و پایدار به اجزای سازه ساختمان مهار شود.
5- اگر دستگاه لرزش داشته باشد باید زیرپایه های آن لرزه گیر مناسب در برابر لرزش دستگاه و مورد تأیید نصب شود.
6- اتاقی که دستگاه در آن نصب می شود باید کفشوی و یا هر دهانه تخلیه دیگر، مناسب برای تخلیه آب دستگاه و مورد تأیید، داشته باشد.
فاصله اطراف دستگاه
1- به منظور بازرسی، سرویس، تعمیر، تعویض و مشاهده لوازم اندازه گیری، باید در اطراف دستگاه فاصله کافی پیش بینی شود.
2- راه عبور بدون مانع در اطراف دستگاه نباید از ۵٠ سانتیمتر کمتر باشد.
فاصله ایمنی بالای دستگاه
1- فاصله بالای دیگ آب گرم ، از نوع یک پارچه، بدون دریچه آدم‌رو روی پوسته بالای آن، با ظرفیتی کمتر از یکی از مقادیر 1250000 کیلوکالری بر ساعت 5000000 بی تی یو در ساعت) انرژی ورودی از سقف نباید کمتر از ۶٠ سانتیمتر باشد.
2- فاصله بالای دیگ بخار ، از نوع یک پارچه، بدون دریچه آدم‌رو روی پوسته بالای آن، با ظرفیتی کمتر از یکی از مقادیر 2268 کیلوگرم در ساعت بخار یا 93
متر مربع سطح حرارتی، انرژی ورودی از سقف نباید کمتر از ۶٠ سانتیمتر باشد.
3- فاصله بالای دیگ آب گرم یا بخار، با دریچه آدم‌رو روی پوسته بالای آن، با ظرفیتی کمتر از یکی از مقادیر مندرج در بند 1 از سقف نباید کمتر از ٩٠ سانتیمتر باشد.
4- فاصله بالای دیگ بخار پرفشار با ظرفیتی کمتر از یکی از مقادیر مندرج در بند 1 از سقف نباید کمتر از ٩٠ سانتیمتر باشد.
5- فاصله بالای دیگ بخار کم فشار و میان فشار و دیگ آب گرم ، با ظرفیتی بیشتر از یکی از مقادیر مندرج در بند 1 از سقف نباید کمتر از ٩٠ سانتیمتر باشد.
6- فاصله بالای دیگر بخار پرفشار، با ظرفیتی بیشتر از یکی از مقادیر مندرج در بند 1 از سقف نباید کمتر از ٢١۵ سانتیمتر باشد.
7- مخزن انبساط باید در محل نصب، به کمک پایه، آویز و بست هایی مناسب، به اجزای ساختمان مهار شود و در وضعیت پایدار و مستقر قرار گیرد.
8- مخزن انبساط باز باید در ترازی نصب شود که سطح آب داخل آن، در وضعیت کار عادی سیستم، دست کم ١٢٠ سانتیمتر از بالاترین اجزای سیستم گرمایی بالاتر باشد.
9- کنترل دمای حد بالا و کنترل سطح پاینی آب در این دیگ ها باید در محلی و به ترتیبی نصب شود که عملیات آزمایش، سرویس و تعویض این کنترل ها، بدون تخلیه آب سیستم، امکانپذیر باشد. (این شرط در مورد ساختمان های مسکونی کوچکتر از ۶واحد لازم نیست رعایت شود.)
10- بین دیگ یا مخزن تحت فشار و شیر اطمینان نباید هیچ نوع شیر دیگری نصب شود.
11- روی لوله تخلیه بعد از شیر اطمینان نباید هیچ نوع شیر دیگری نصب شود.